واکاوی جنگ نیابتی در عدن

به گزارش راهبرد معاصر؛ در ادامه درگیری‌ها که از روز چهارشنبه 16 مرداد ماه میان شبه نظامیان شورای انتقالی مورد حمایت امارات با نیروهای دولت منصورهادی مورد حمایت عربستان در شهر عدن آغاز شده؛ روز شنبه کاخ المعاشیق مقر دولت مستعفی یمن به دست شبه نظامیان شورای انتقالی سقوط کرده است.

درگیری در عدن

درگیری‌های مسلحانه در شهر عدن، از روز چهارشنبه 16 مرداد ماه و در پی آن آغاز شد که «هانی بن بریک» نایب رئیس «شورای انتقالی جنوب» از نیروهای تحت امر خود خواست به سمت کاخ المعاشیق (که بعد از سیطره بر آن به «الیمامه» تغییر نام یافت) حرکت کرده و آن را تصرف کنند.

سرانجام چهار روز پس از شروع جنگ نیابتی عربستان و امارات، کاخ «معاشیق» مقر دولت عبد ربه منصور هادی رئیس جمهور دولت مستعفی یمن، روز شنبه سقوط کرد.

خبرگزاری رویترز روز شنبه گزارش داد که کاخ «معاشیق» مقر دولت مستعفی یمن به ریاست عبد ربه منصور هادی در چهارمین روز درگیری‌های عدن (جنوب یمن) سقوط کرد. رویترز به نقل از منابع محلی در عدن نوشت، کاخ ریاست جمهوری «معاشیق» به تصرف «شورای انتقالی جنوب یمن» (تحت حمایت امارات) درآمده است.

پایگاه خبری الیمن العربی هم در این رابطه گزارش داد که نیروهای «شورای انتقالی جنوب یمن» که تحت حمایت امارات قرار دارند، عصر روز شنبه پس از درگیری چند روزه با عناصر وابسته به دولت مستعفی یمن (تحت حمایت عربستان)، موفق شدند وارد کاخ مزبور شوند. الیمن العربی به نقل از منابع آگاه گزارش داد که «نیروهای جنوب یمن پس از تصرف معاشیق در داخل و اطراف کاخ مستقر شده و مواضع خود را در ساختمان‌های حومه تثبیت کردند.»

منابع نزدیک به شورای انتقالی جنوب یمن (تحت حمایت امارات) تاکید کردند که «نیروهای جنوب یمن پس از اخراج نیروهای گارد ریاست جمهوری وابسته به دولت منصور هادی وارد کاخ معاشیق شدند.» منابع آگاه ابراز داشتند که نیروهای وابسته به شورای انتقالی جنوب یمن مواضع خود را در اردوگاه‌ها و پایگاه‌های مختلفی که نیروهای طرفدار حزب اخوانی الاصلاح (تحت حمایت عربستان) در آن مستقر بودند، تثبیت کردند. در همین راستا شبکه الجزیره گزارش داد که در پی تسلط نیروهای تحت حمایت امارات بر معاشیق، خودروهای زرهی اطراف کاخ را ترک کردند و آرامش نسبی به شهر بازگشته است.

درگیری‌ها در چهار روز گذشته، در چهار نقطه شهر عدن یعنی در «کریتر» (مقر کاخ ریاست جمهوری و بانک ملی)، «جبل حدید» (شمال)، خور مکسر (شرق) و فرودگاه عدن (شمال شرق شهر عدن) در جریان بود تا اینکه سرانجام مقر تیپ‌های سوم و چهارم و اردوگاه طارق و کاخ ریاست جمهوری به تصرف نیروهای تحت حمایت امارات در آمد.

چرایی سقوط عدن

شورای انتقالی جنوب یمن عصر شنبه 19 مرداد ماه اعلام کرد که نیروهای تحت امر این شورا کاخ ریاست جمهوری دولت منصور هادی را در شهر عدن به کنترل خود درآورند و نیروهای این دولت را از منطقه فراری داده‌اند. در همین راستا شبکه الجزیره به نقل از یکی از فرماندهان این شورا گزارش داد که شورای انتقالی جنوب یمن به رهبری «عیدروس الزبیدی»، بر همه مناطق شهر عدن سیطره پیدا کرده‌اند.

پیرامون چرایی سقوط شهر عدن نیز دلایل متعددی مطرح شده است. برخی خیانت فرماندهان را دلیل اصلی سقوط عدن می دانند. زیرا تعدادی از فرماندهان و نظامیان تحت امر عبد ربه منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی و فراری یمن از وی جدا و به نیروهای مسلح مورد حمایت امارات موسوم به نیروهای «شورای انتقالی جنوب» ملحق شده‌اند.

 برخی نیز سقوط عدن و کاخ المعاشیق را به امارات مرتبط می‌دانند. بدین صورت که امارات با نقشه خود توانست هم بر دولت فراری منصور هادی و هم بر عربستان سعودی در عدن پیروز شود و این شهر را دو دستی در اختیار شورای انتقالی قرار داده است. در همین زمینه وبگاه خبری المحیط‌ پرس به نقل از یک منبع بلندپایه در بین نیروهای دولت منصور هادی گفت که امارات طی این مدت در ظاهر به دنبال توافق‌آتش‌بس بود ولی در پشت پرده، فرماندهان گارد ریاست جمهوری را با دلارهای خود خرید. وبگاه خبری المشهد الیمنی نیز به نقل از افسران گارد ریاست جمهوری در عدن گزارش داد که آن‌ها (افسران) از بالا دستورهای شدید اللحنی دریافته کرده‌اند مبنی بر اینکه بدون شلیک حتی یک گلوله، مقرهای خود را به نیروهای جدایی طلب شورای انتقالی تحویل دهند. تاکنون بسیاری از رسانه‌ها و مقامات وابسته به منصور هادی از جمله احمد المیسری، وزیر کشور و محمد الحمیری، وزیر مشاور در امور پارلمان، امارات را اصلی‌ترین حامی شبه‌نظامیان شورای انتقالی اعلام کرده‌اند.

واکنش دولت مستعفی یمن و عربستان به سقوط عدن

معمر الریانی، وزیر اطلاع‌رسانی دولت فراری عبدر به منصور هادی در واکنش به سقوط کاخ معاشیق و شهر عدن در توئیتر نوشت که حوادث اخیر این شهر «کودتا علیه دولت قانونی» (دولت هادی) است و امنیت و ثبات یمن را تهدید می‌کند. او نوشت که دولت هادی در این مرحله سخت، روی ائتلاف عربستان سعودی حساب باز کرده است. الریانی از شورای امنیت و سازمان ملل متحد خواست برای توقف درگیری‌ها در عدن و اشغال این شهر از سوی شورای انتقالی ورود کند.

وزارت امور خارجه دولت مستعفی و فراری منصور هادی در یمن مدعی است حملات به عدن و نهادهای دولتی آن کودتا علیه مشروعیت توسط شورای انتقالی جنوب است که مورد حمایت امارات عربی متحده قرار دارد. وزارت خارجه دولت منصور هادی افزود، این حملات به طور واضح و روشن با هدف اصلی که ائتلاف به خاطر آن تشکیل شد یعنی دفاع از مشروعیت آنها، مغایرت دارد.

وبگاه الخبر الیمنی گزارش داد، محمد الحضرمی معاون وزیر خارجه دولت منصور هادی، شورای انتقالی و دولت امارات عربی متحده را مسئول تبعات کودتا علیه مشروعیت در عدن خواند. وی از دولت امارات خواست کمک مالی و نظامی خود را از این گروه‌هایی که آنها را شورشیان کودتاگر علیه دولت خواند کاملا و فورا متوقف کند.

ائتلاف سعودی نیز ساعاتی پس از تسلط شورای انتقالی جنوب (تحت حمایت امارات) بر کاخ ریاست جمهوری در عدن، خواستار توقف فوری درگیری‌ها در این منطقه شد. اگرچه درگیری‌های مسلحانه تقریبا متوقف شده و تبادل آتش با تسلط شورای انتقالی جنوب بر کل استان عدن از جمله کاخ ریاست جمهوری المعاشیق خاتمه یافته است، اما ائتلاف سعودی با صدور بیانیه‌ای گفت طرفین باید درگیری‌ها را متوقف کنند زیرا در غیر این صورت ائتلاف به استفاده از زور متوسل خواهد شد.

ائتلاف سعودی از همه نیروهای نظامی و شبه‌نظامی در عدن خواست از تمام مواضعی که طی روزهای اخیر به کنترل خود درآورده‌اند، عقب نشینی کنند.

وزارت خارجه عربستان سعودی هم از دولت مستعفی و فراری یمن به ریاست منصور هادی و دیگر طرف‌ها خواست تبادل آتش را متوقف کرده و در نشستی فوری در ریاض گردهم آیند. عبدربه منصور هادی که خود را رئیس جمهور یمن و عدن را پایتخت این کشور می‌داند، قبل از آغاز جنگ ائتلاف سعودی در سال 2015 به ریاض پایتخت عربستان فرار کرد و همچنان در این کشور مستقر است.